Neidio i'r cynnwys
Welsh Government
Darparwr data: Llywodraeth Cymru Staff addysgu mewn Addysg Uwch yng Nghymru yn ôl gallu i addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg a pha un a ydynt wedi’u contractio i addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg
None
Math o GontractMae\’r math o gontract yn seiliedig ar delerau\’r gyflogaeth (annodweddiadol neu heb fod yn annodweddiadol) a swyddogaeth y contract (academaidd neu anacademaidd)[Hidlwyd]
[Lleihau]Canolfan gostauMaes gwaith staff, yn ôl Canolfannau Costau HESA[Hidlwyd]
-
Canolfan gostau 1[Hidlo]
MesurCyfwerth ag amser llawn neu gyfwerth â pherson llawn[Hidlwyd]
[Lleihau]Rhyw[Hidlwyd]
-
Rhyw 1[Hidlo]
[Lleihau]Dull[Hidlwyd]
-
Dull 1[Hidlo]
[Lleihau]Sefydliad[Hidlwyd]
-
Sefydliad 1[Hidlo]
Measure2
Blwyddyn AcademaiddMae blynyddoedd academaidd yn rhedeg o 1 Awst y flwyddyn gychwynnol i 31 Gorffennaf y flwyddyn ganlynol.[Hidlwyd]
[Lleihau]Gallu i addysgu drwy’r GymraegGallu i addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg[Hidlo]
-
-
Gallu i addysgu drwy’r Gymraeg 1
[Lleihau]Yn addysgu drwy’r GymraegA yw\’r contract yn cynnwys addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg[Hidlo]
-
-
Yn addysgu drwy’r Gymraeg 1
Cliciwch yma i ddidoli2019/20Cliciwch yma i ddidoli2020/21Cliciwch yma i ddidoli2021/22Cliciwch yma i ddidoli2022/23Cliciwch yma i ddidoli2023/24
[Lleihau]Cyfanswm8,0357,9558,2108,6959,455
CyfanswmYn gallu addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg[Lleihau]Pob1,0851,0251,0351,015845
PobYn addysgu drwy'r Gymraeg580570540(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.550(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.540
Ddim yn addysgu drwy'r Gymraeg345300360(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.385(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.245
Ni ofynnwyd am y wybodaeth eto15516013080(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.60
Nid yw'n gallu addysgu drwy gyfrwng y Gymraeg[Lleihau]Pob6,8106,7406,7457,2207,750
PobYn addysgu drwy'r Gymraeg00000
Ddim yn addysgu drwy'r Gymraeg5,1704,8954,9556,295(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.6,790
Ni ofynnwyd am y wybodaeth eto1,6401,8451,790925(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.955
Ni ofynnwyd am y wybodaeth eto[Lleihau]Pob140185430460860
PobYn addysgu drwy'r Gymraeg1510151525
Ddim yn addysgu drwy'r Gymraeg4050170205(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.460
Ni ofynnwyd am y wybodaeth eto85125245240(r) Mae\'r eitem ddata hon wedi\'i diwygio ers ei chyhoeddi\'n wreiddiol yn StatsCymru.375

Metadata

Disgrifiad cyffredinol

Diweddariad diwethaf: 26 Mawrth 2025
Diweddariad nesaf: Ionawr 2026 (Dros dro)
Ffynhonnell: Cofnod Staff yr Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch (HESA) .

Mae’r Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch (HESA) yn casglu data am fyfyrwyr, staff ac adnoddau sefydliadau addysg uwch yn y DU. Mae rhagor o wybodaeth am HESA a’i chasgliadau data, gan gynnwys rhai tablau ar-lein, ar gael ar ei gwefan: www.hesa.ac.uk

Casgliad data a dull cyfrifo

Seilir y ffigurau ar Gofnod Staff HESA. Mae angen data ar gyfer yr holl staff academaidd ac ar gyfer staff nad ydynt yn academaidd pan nad yw'r contract yn annodweddiadol. Hefyd nid oes angen dychwelyd data ar gyfer staff asiantaethau, staff hunan-gyflogedig, contractau anrhydeddus pan nad ystyrir bod y contract yn gontract cyflogaeth ac nid yw'r staff wedi'u cyflogi gan Sefydliad Addysg Uwch ond gan gwmni sy'n rhan o gyfrifon Sefydliad Addysg Uwch.

Staff annodweddiadol yw’r aelodau hynny o staff y mae eu contractau’n cynnwys trefniadau gweithio nad ydynt yn barhaol, yn cynnwys perthnasoedd cyflogaeth cymhleth a/neu’n cynnwys gwaith i ffwrdd o oruchwyliaeth y darparwr gwaith arferol.
Cyfrifir niferoedd staff cyfwerth â pherson llawn nad ydynt yn annodweddiadol ar sail gweithgareddau contractau a oedd yn weithredol ar 1 Rhagfyr y cyfnod adrodd. Cyfrifir niferoedd staff cyfwerth â pherson llawn annodweddiadol ar sail yr unigolion sydd â chontractau annodweddiadol yn unig a oedd yn weithredol yn ystod y cyfnod adrodd.

Mae ‘cyfwerth ag amser llawn’ yn dynodi’r gyfran o flwyddyn amser llawn a gymerir yn ystod y cyfnod adrodd rhwng 1 Awst a 31 Gorffennaf. Cyfrifir ‘cyfwerth ag amser llawn’, felly, gan ddefnyddio nifer y staff a oedd yn weithredol yn ystod y cyfnod adrodd, nid dim ond ar ddyddiad penodol.

Mae rhagor o wybodaeth ynghylch y diffiniadau a ddefnyddir i’w gweld yn https://www.hesa.ac.uk/support/definitions/staff

Amlder cyhoeddi

Blynyddol

Cyfnodau data dan sylw

Mae nifer y staff HESA ar gontract yn dynodi’r contractau hynny a oedd yn weithredol ar 1 Rhagfyr o fewn y cyfnod adrodd. Defnyddir hyn wrth ddadansoddi nodweddion contractau staff nad oeddent yn annodweddiadol yn ôl gwerthoedd cyfwerth â pherson llawn.

Mae nifer y staff HESA annodweddiadol yn dynodi’r unigolion hynny a oedd â chontractau annodweddiadol yn unig yn ystod y cyfnod adrodd (31 Gorffennaf i 1 Awst). Defnyddir hyn wrth ddadansoddi nodweddion personol staff annodweddiadol yn ôl gwerthoedd cyfwerth â pherson llawn.

Mae nifer y staff HESA ar gontract sesiynol yn dynodi’r contractau hynny a oedd yn weithredol yn ystod y cyfnod adrodd (31 Gorffennaf i 1 Awst). Defnyddir hyn wrth ddadansoddi gwerthoedd cyfwerth ag amser llawn mewn perthynas â staff annodweddiadol ac nad oeddent yn annodweddiadol.

Talgrynnu wedi'u ddefnyddio

Mae'r ffigurau yn y tabl hwn yn dilyn egwyddorion strategaeth dalgrynnu HESA. Diben y strategaeth yw atal gwybodaeth bersonol am unrhyw unigolyn rhag cael ei datgelu. Mae'n golygu talgrynnu'r ffigurau i'r lluosrif agosaf o 5.

Teitl

Staff addysgu mewn Addysg Uwch yng Nghymru yn ôl gallu i addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg a pha un a ydynt wedi’u contractio i addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg

Diweddariad diwethaf

26 Mawrth 2025 26 Mawrth 2025

Diweddariad nesaf

Ionawr 2026 (Dros dro)

Sefydliad cyhoeddi

Medr

Ffynhonnell 1

Cofnod Staff Addysg Uwch, yr Asiantaeth Ystadegau Addysg Uwch

Cyswllt ebost

HEstats@medr.cymru

Lefel isaf o ddadelfennu daearyddol

Cymru

Cwmpas daearyddol

Cymru

Cwmpas ieithyddol

Saesneg a Chymraeg

Trwyddedu data

Gallwch ddefnyddio ac ailddefnyddio'r data hwn am ddim mewn unrhyw fformat neu gyfrwng, dan delerau'r Drwydded Llywodraeth Agored - gweler http://www.nationalarchives.gov.uk/doc/open-government-licence-cymraeg

Ansawdd ystadegol

Rhwng 2014/15 a 2015/16, roedd Prifysgol De Cymru wedi adrodd am ostyngiad sylweddol yn nifer y staff. Nodwyd mai'r rheswm am hynny oedd cyfuniad o newidiadau arferol i gontractau a throsiant gweithwyr, ailstrwythuro sefydliadol cyfyng, cyfuniad o systemau Adnoddau Dynol a chyflogres, ac ymarfer glanhau data.

Mae data 2022/23 ar gyfer Prifysgol Caerdydd wedi cael ei ddiwygio i gywiro gwall a oedd yn golygu bod yr holl staff wedi cael eu dychwelyd fel rhai nad oeddent yn addysgu trwy gyfrwng y Gymraeg.

Mae data 2023/24 ar gyfer Prifysgol Bangor wedi cael ei ddiwygio i gywiro data a gyflwynwyd yn anghywir oherwydd gwall wrth drosglwyddo data i mewn i system newydd.

Yn 2023/24, fe newidiodd Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant sut y maent yn casglu’r data ar allu staff i addysgu yn Gymraeg.